"5 DEKABR" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "5 Dekabr" tariximizdə
1155    
04/12/2017

1879-cu ildə - Bakıda büstü qoyulmuş, adına küçə verilmiş, haqqında "Bizim Gülbala" filmi çəkilmiş neftçi Gülbala Ağabala oğlu Əliyev (1879-1971) Bakı yaxınlığındakı Bilgəh kəndində anadan olmuşdur.

1889-cu ildə - Bakılıların eşitdiyi ilk opera A.Verstovkinin 1889-cu ilin mayında D.Aqryonov-Slavyanskinin kapellasının konsert ifasında təqdim etdiyi "Askoldun məzarı" operası olmuşdur. Həmin il dekabrın 5-də qastrola gəlmiş Tiflis opera truppasının ifasında Bakıda ilk peşəkar opera tamaşası göstərildi. Açılışda A.Darqomıjskinin "Su pərisi" tamaşaya qoyulmuşdu. Tamaşanın dirijoru S.Barini idi. Truppada İ.Tartakov, V.Zarudnaya, T.Lyubatoviç kimi məşhur müğənnilər oxuyurdu.

1906-cı ildə - Azərbaycanın teatr və kino aktyoru, xalq artisti Əşrəf Əmrah oğlu Yusifzadə (1906-1963) Şərurda anadan olmuşdur.

1917-ci ildə - Ərzincanda Zaqafqaziya Komissarlığı ilə Osmanlı hərbi komandanlığı arasında barışıq sazişi bağlandı.

1921-ci ildə - Tanınmış aktyor, xalq artisti Həsənağa Dərya oğlu Salayev (1921-1981) Bakıda anadan olub.

1924-cü ildə - Əməkdar incəsənət xadimi, Dövlət Mükafatı laureatı, kinorejissor Şamil Fərəməz oğlu Mahmudbəyov (1924-1997) Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur.

1925-ci ildə - Əməkdar incəsənət xadimi, xalq rəssamı, professor Nadir Qəmbər oğlu Əbdürrəhmanov (1925-2008) Laçında anadan olmuşdur.

1941-ci ildə - Azərbaycan Respublikasının dövlət xadimi və milis general-mayoru Məhəmməd Nəbi oğlu Əsədov (1941-1991) Zəngilan rayonunun Baharlı kəndində anadan olub. 

1941-ci ildə - Şair, yazıçı və dramaturq, Azərbaycan ədəbiyyatında romantizm ədəbi cərəyanının əsas nümayəndəsi olan Hüseyn Cavid (Hüseyn Abdulla oğlu Rasizadə) (1882-1941) İrkutsk vilayətinin Tayşet rayonunun Şevçenko kəndində dünyasını dəyişmişdir. 

1959-cu ildə - AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun “Azərbaycanın orta əsrlər tarixi” şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, SİEPO-nun üzvü, "Dünya Uyğarlığı içərisində Türk uyğarlığı" beynəlxalq türk qurumunun İdarə Heyətinin Azərbaycan təmsilçisi, Bütöv Azərbaycan Ocaqları Mərkəzi Şurasının üzvü Dilavər Mirzəkişi oğlu Əzimli Cəlilabad rayonunun Ağdaş kəndində anadan olmuşdur.

1973-cü ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi Səxavət Ələmdar oğlu Məhərrəmov (1973-1992) Qərbi Azərbaycanın Ağbaba mahalının Amasiya rayonunun Qaraçanta kəndində anadan olmuşdur.

1994-cü ildə - Budapeştdə Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin (ATƏM) iştirakçısı olan ölkələrin dövlət başçılarının sammiti işə başlayıb. Sammitdə (5-6 dekabr) Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli sahəsində ATƏT-in fəaliyyətinin gücləndirilməsi barədə qərar qəbul olunub. Sənəddə münaqişənin iki mərhələdə həlli əksini tapmışdı: birinci mərhələ - işğal olunmuş ərazilərin boşaldılması və məcburi köçkünlərin öz torpaqlarına qayıtmasının təmin olunması; ikinci mərhələ - münaqişənin tam və hərtərəfli həlli üçün Minsk konfransının çağırılması. Sammitdə həmçinin siyasi razılığın həyata keçirilməsindən sonra münaqişə bölgəsinə beynəlxalq sülhməramlı qüvvələrin göndərilməsi barədə qərar qəbul edilib. Qərara əsasən, sülhməramlı kontingentdə bir ölkə 30 faizdən artıq təmsilçiliyə malik ola bilməzdi. Sammitdə Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri Heydər Əliyev və Levon Ter-Petrosyan arasında növbəti görüş keçirilib. Budapeşt sammitinin yekunu olaraq ATƏM-in ATƏT adlandırılması barədə qərar qəbul olunub.

1996-cı ildə - Yazıçı, Əməkdar Mədəniyyət İşçisi Xalidə Hasilova (1920-1996) vəfat etmişdir.

2003-cü ildə - Prezident İlham Əliyevin ATƏT-in Minsk qrupunun Rusiya, ABŞ və Fransadan olan həmsədrləri ilə ilk görüşü olub. Bir illik fasilədən sonra Qarabağ sülh prosesi bərpa olunub.