"8 OKTYABR" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "8 Oktyabr" tariximizdə
1092    
08/10/2017

1821-ci ildə - Rusiya çarı I Aleksandr Cənubi Qafqazda güzəştli ticarət tarifinin tətbiq edilməsi barədə fərman verib. Fərmana əsasən, bölgəyə gətirilən xarici malların yarısı (50 faizi) gömrük rüsumundan azad olunub. Cənubi Qafqazın böyük hissəsini (Naxçıvan və İrəvan xanlıqları istisna olmaqla) ələ keçirmiş çar Rusiyası bu qərarla ərazidə xarici ticarət (tranzit) imkanlarını genişləndirmək, əcnəbi tacirlərin bölgəyə gəlişini təşviq etmək məqsədi güdürdü.

1919-cu ildə - Azərbaycan, Gürcüstan, Latviya, Estoniya müstəqil respublikaları, Şimali Qafqaz dağlıları və Ukraynanın nümayəndələri sülh konfransının sədri Klemansoya 1919-cu il 7 iyul tarixli birgə bəyannaməyə əlavə olan məktub göndərdilər. Həmin məktubda bu respublikalara münasibətdə böyük dövlətlərin mövqeyi kəskin şəkildə pislənir, keçmiş Rusiya imperiyası ərazisində yaranmış siyasi vəziyyətə toxunularaq göstərilirdi ki, "...Rusiya bolşevikləri proletariat və kommunizm diktaturası yaratmağa çalışır, Rusiyanın irticaçı dairələri isə həmin ərazidə özünün hərbi diktaturasını qurmağa və xalqları əsarət altına almaqla keçmiş Rusiyanı bərpa etməyə cəhd göstərirlər". Yuxanda göstərilən dövlətlərin nümayəndə heyətləri onların beynəlxalq hüquq subyektləri kimi tanınması məsələsinin həllini təxirə salmamağı xahiş edir, onun həllinin qeyri-müəyyən vaxta təxirə salınmasının müstəqilliyə can atan xalqlar üçün çox ağır nəticələr verə biləcəyini vurğulayırdılar. Klemansoya ünvanlanmış məktubda Ali Şuranın müzakirəsinə təqdim edilən iki məsələ: "birincisi, hər bir respublikanın müstəqil dövlət kimi tanınması; ikincisi, ərazi, maliyyə, iqtisadiyyatla bağlı digər məsələlərin dərhal müzakirə edilməsi" təklif olunurdu. 

1942-ci ildə - Azərbaycan Respublikasının ilk Baş Prokuroru, III dərəcəli dövlət ədliyyə müşaviri, 20 noyabr 1991-ci ildə Xocavənd rayonu yaxınlığında, bir sıra digər dövlət xadimi ilə bigə içində olduğu Mi-8 vertolyotunun erməni hərbi birləşmələri tərəfindən vurulması nəticəsində şəhid olmuş İsmət İsmayıl oğlu Qayıbov (1942-1991) Gəncə şəhərində müəllim ailəsində anadan olub.

1943-cü ildə - Baş leytenant Səlahəddin Kazımovun topçuları Kiyevin şimalında Dneprin sağ sahilinə çıxmış, döyüş mövqelərini məharətlə dəyişərək, ciddi müqavimət göstərən almanlara gözlənilməz nöqtələrdən zərbələr endirmişlər. Dneprin sağ sahilindəki mövqeləri genişləndirmək uğrunda gedən 12 günlük döyüşlərdə cəsur topçular faşistlərin 11 tankını, külli miqdarda əsgər və zabitini məhv etmişdilər. SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1943-cü il 16 oktyabr tarixli Fərmanı ilə S.Kazımova Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verildi. Dneprin keçilməsi uğrundakı döyüşlərdə igidliyinə görə Məmməd Məhərrəmov da SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1944-cü il 22 fevral tarixli Fərmanı ilə bu yüksək ada layiq görüldü.

1943-cü ildə - Ağsu rayonu təşkil edilmişdir.

1946-cı ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Kamil Baladə oğlu Nəsibov (1946-1992) Laçın rayonunun Bozlu kəndində anadan olmuşdur.

1960-ci ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi Elşad Eynulla oğlu Hüseynov (1960-1992) Masallı rayonunun Xıl kəndində anadan olmuşdur.

1991-ci ildə - Azərbaycan Ali Sovetinin növbədənkənar sessiyası işə başlayıb. İctimaiyyətin və müxalifət qüvvələrinin tələbindən sonra çağrılan sessiyanın gündəliyinə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına dəyişikliklər edilməsi barədə məsələ salınmışdı. Sessiya gedişində qızğın müzakirələrdən sonra Konstitusiyaya dəyişikliklər deyil, müstəqillik haqqında ayrıca Konstitusiya qanununun (Konstitusiya Aktı) qəbul edilməsi qərara alındı.

1993-cü ildə - Moskvada Rusiya, Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanın dövlət başçıları Boris Yeltsin, Heydər Əliyev, Levon Ter-Petrosyan və Eduard Şevardnadze arasında görüş olub. Dövlət başçıları Qafqazdakı vəziyyəti müzakirə ediblər. Bu, "Qafqaz dördlüyü" formatında keçirilən ilk görüş idi.