"1 İYUL" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "1 İyul" tariximizdə
1059    
01/07/2017

1858-ci ildə - Bakıda Xəzər gəmiçiliyi fəaliyyətə başlayıb. Prezident Heydər Əliyevin imzaladığı fərmana əsasən, 1998-ci ildən etibarən iyulun 1-i Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd olunur.

1896-cı ildə - Azov-Don səhmdar kommersiya bankı Gəncədə öz şöbəsini açdı.

1872-ci ildə -  Cənubi Qafqazda iyulun 1-dək Baş palata – Cənubi Qafqaz Dövlət Palatası vardı ki, onun da nəzdində 24 xəzinə və məxaric şöbəsi fəaliyyət göstərirdi. Bu palatanın əvəzində iki palata – Tiflis və Bakı dövlət palataları təşkil olundu. Bakı palatası Bakı və Yelizavetpol quberniyalarında, Dərbənd qradonaçalnikliyində və Zaqatala dairəsində yerləşən 10 xəzinəyə rəhbərlik edirdi. Bakı şəhərindəki quberniya xəzinəsi, qəza xəzinələri, Dərbənd və Temirxanşuradakı məxaric şöbələri Bakı dövlət palatasına hesabat verirdilər. XIX yüzilliyin sonuna qədər Göyçay, Qazax, Zəngəzur xəzinələri də təşkil olunmuşdu.

1897-ci ildə - iyulun 1-dən Rusiyanın bütün xəzinələrinin üzərinə ən sadə bank əməliyyatlarını yerinə yetirmək vəzifəsi qoyulduqdan sonra Şimali Azərbaycanın bank müəssisələri şəbəkəsi daha da inkişaf etdi.

1903-cü ildə - Bakıda ilk ümumi siyasi tətil başlanıb. Əsasən neft sənayesini əhatə edən tətilin tələbləri fəhlələrin iş şəraiti, əməkhaqlarının artırılması ilə bağlı idi. İyulun 22-dək sürən tətil Bakıda sol təmayüllü (bolşevik) təbliğatın təşəkkül tapdığını göstərirdi.

1908-ci ildə - SOS - beynəlxalq fəlakət siqnallarından biridir. CQD siqnalını əvəz etmiş, 1905-ci il aprel ayının 1-də Almaniyada qəbul edilmiş, 1908-ci il iyul ayının 1-dən qüvvədədir. Zaman keçdikcə 3 hərfdən ibarət çağırışla bağlı əfsanələr yaranmağa başlamışdır. Ən maraqlı versiya “SOS”un “Bizim ruhumuzu xilas edin” (Save Our Souls) kimi oxunmasıdır.

1909-cu ildə - Tanınmış kimyaçı alim, texnika elmləri doktoru, akademik Rüstəm Hacı Əli oğlu İsmayılov (1909-1972) anadan olub. 1967-1970-ci illərdə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının prezidenti olub.

1917-ci ildə - Menşeviklər 14 nəfərdən ibarət özlərinin müstəqil komitələrini yaratdılar və onun birləşmiş RSDFP-nin Bakı Komitəsi adlanması haqqında qərar qəbul etdilər. 

1923-cü ildə -  Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyasının MK-nın Rəyasət Heyəti S.M.Kirovun sədrliyi və üzvlərin - Ə.H.Qarayevin,  L.İ.  Mirzoyanın, Q.M.Musabəyovun, R.Ə.Axundovun iştirakı ilə Qarabağ haqqında məsələni müzakirə edərək qərara aldı: "Azərbaycan MİK-ə (Rəyasət Heyətinin adından) Dağlıq Qarabağın muxtariyyəti barədə dekret verib mərkəzi Xankəndi olmaqla İcraiyyə Komitəsinin başçılıq etdiyi Qarabağ muxtar vilayəti yaradılsın". İcraiyyə Komitəsi təşkil edilənə qədər Qarabağı idarə etmək üçün beş nəfərdən ibarət İnqilab Komitəsi və yenə beş nəfərdən ibarət vilayət partiya komitəsi yaratmaq təklif olunurdu. İnqilab komitəsı iki ay ərzində sovetlər qurultayı çağırmalı idi.

1924-cü ildə - Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Konstitusiyasını qəti şəkildə redaktə etmək üçün 1924-cü il iyulun 1-də AK(b)P MK-nın Rəyasət Heyəti xüsusi komissiya yaratdı. İyulun 3-də AK(b)P MK-nın Rəyasət Heyəti Konstitusiyanın layihəsini bəyəndi və Azərbaycan MİK-in Rəyasət Heyətinə onu təcili surətdə həyata keçirməyi tapşırdı. Konstitusiya erməni, Azərbaycan və rus dillərində dərc olundu. 

1936-cı ildə - İnformasiya nəzəriyyəsi sahəsində mütəxəssis, texnika elmləri doktoru Firudin İbrahim oğlu Məmmədov Naxçıvan Muxtar Respublikası Şərur rayonunun Şahtaxtı kəndində anadan olmuşdur. O, 180-dan çox elmi işin, 24 ixtiranın müəllifidir. 

1993-cü ildə - Tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR EA-nın (indi AMEA) müxbir üzvü Qaraş Əli oğlu Mədətov (1928-1993) Bakıda vəfat etmiş və Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə 11 doktorluq və 30 namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir. Q.Ə.Mədətov 1980-ci ildə “Azərbaycan SSR Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülmüş, “Şərəf Nişanı” ordeni, müxtəlif medallarla və fəxri fərmanlarla təltif olunmuşdur. 1968-ci ildən ömrünün sonunadək “Azərbaycanın müasir dövr tarixi” şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. Q.Ə.Mədətov bütün elmi fəaliyyətini Azərbaycanın 1941-1945-ci illər müharibəsi dövrü tarixinin tədqiqinə yönəltmişdir. O, 160-dan artıq elmi əsərin müəllifidir. 

1996-cı ildə - Azərbaycan İrlandiya Respublikası ilə diplomatik münasibətlər qurub.

1998-ci ildə - Azərbaycanla Tunis arasında diplomatik əlaqələr yaradılıb.

2004-cü ildə - Prezident İlham Əliyev "Qaçqınların və məcburi köçkünlərin yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması və məşğulluğunun artırılması üzrə Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Proqram üzrə 2004-2007-ci illərdə ölkə ərazisində məcburi köçkünlərin çadır düşərgələri (5 rayonda 12 düşərgə) ləğv olunub, 17 minə yaxın köçkün ailəsi üçün 56 yeni qəsəbə tikilib. 2007-ci ilin oktyabrında prezidentin sərəncamı ilə Dövlət Proqramına edilən əlavələrdə (2008-2011-ci illər) "fin evləri", məktəb binaları, hərbi hissələrin ərazisində məskunlaşmış 12 min məcburi köçkün ailəsi üçün qəsəbələrin inşası nəzərdə tutulub.

2008-ci ildə - Prezident İlham Əliyev Batumidə (Gürcüstan) Demokratiya və İqtisadi İnkişaf Uğrunda Təşkilat - GUAM ölkələri liderlərinin sammitində iştirak edib.