“7 YANVAR” TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > “7 Yanvar” tariximizdə
1213    
06/01/2017

1892-ci ildə - Aktyor Mir Seyfəddin Kirmanşahlı Tehran yaxınlığındakı Kirmanşahda anadan olub. 1908-ci ildə Rusiyaya gələrək ilk təhsilini Tiflisdə alıb, daha sonra da Moskva Teatr Texnikumunda təhsil alıb. O, C. Məmmədquluzadənin "Ölülər"in-də İsgəndəri, M. F. Axundovun "Hacı Qara"sında Heydər bəyi, Ş. Saminin "Dəmirçi Gavə"sində Gavə, N. Qoqolun "Müfəttiş"ində bələdiyyə rəisini və başqa rolları ifa etmişdir. Rejissor kimi bu teatrda E. Molyerin, "Jorj Danden", H. Cavidin "Uçurum", C. Cabbarlının "Aydın", F. Şillerin "Qaçaqlar", N. Vəzirovun "Hacı Qənbər", Şekspirin "Hamlet" əsərlərini tamaşaya qoymuşdu. 1920-ci ildən M. Kirmanşahlı Azərbaycan Dövlət Dram teatrında aktyor və rejissor işləməklə bərabər filmlərə də çəkilir. İran teatr səhnə-lərində Ü. Hacıbəyovun "O olmasın, bu olsun" musiqili komediya-sını "Leyli və Məcnun" operasını, M. F. Axundovun "Lənkəran xanının vəziri", Ə. Haqverdiyevin "Pəri cadu" və başqa əsərləri tamaşaya qoyur. Tehranda "Dramaturji Studiya" açaraq burada səhnə ustalığından dərs keçirdi. Mir Seyfəddin Kirmanşahlı İranda siyasi görüşlərinə görə təqib olunub. 1933-cü ildə Tehranda vəfat edib.

1907-ci ildə - Məşhur alim Mirəli Qaşqay Gəncə şəhərində anadan olub. 1935-ci ildə "İstisu mineral bulaqlarının geoloji-petroqrafik və geokimyəvi səciyyəsinə dair" namizədlik dissertasiyasını, 1942-ci ildə isə "Azərbaycanın əsas və ultraəsas süxurları" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib.1938-ci ildə Geologiya İnstitutunun, 1945-ci ildə isə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının təsisçilərindən biri və Akademiyanın ilk akademik katibi olub. Onun təşəbbüsü və köməyi ilə Bakı Dövlət Universitetində geoloji-coğrafiya fakültəsi, petroqrafiya, mineralogiya və kristalloqrafiya kafedrası, geologiya və faydalı qazıntılar muzeyi yaradılıb. Qırmızı Əmək Bayrağı, «Şərəf nişanı», Oktyabr İnqilabı ordenləri və medallarla təltif olunub. "Azərbaycanın əsas və ultraəsas süxurları", "Azərbaycan mineral suları", "Perlitlər və obsidianlar və onların fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri", "Daşkəsənin petrologiyası və metallogeniyası", "Alunitlər, onların genezisi və istifadəsi", "Listvenitlər, onların genezisi və təsnifatı" kimi fundamental əsərlərin müəllifidir. M.S. Qaşqay 23 aprel 1977-ci ildə Bakıda vəfat edib. Mərhum akademik Bakıda I Fəxri Xiyabanda dəfn olunub.

1927-ci ildə - Azərbaycan arxeologiya elminin görkəmli nümayəndələrindən biri, tarix elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü İdeal Həmid oğlu Nərimanov (1927-2006) anadan olub. 

1931-ci ildə - Görkəmli ictimai-siyasi xadim Vəli Məmmədov Yardımlı rayonunda anadan olub. Yardımlı kənd orta məktəbində təhsil alıb. Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsilini davam etdirib. Sonralar  "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi"nin (üç cilddə) ikinci cildinin yazılması və hazırlanmasında fəal iştirak edib. Nəriman Nərimanovun ilk tədqiqatçısı olub. "Nəriman Nərimanov" (1957) monoqrafiyasını yazıb. Sonralar tərtibatçı və ya redaktor kimi N.Nərimanovun seçilmiş əsərlərinin nəşrinə yaxından kömək edib. İkinci dünya müharibəsi dövründə faşizmə qarşı amansız mübarizə aparan "Gənc qvardiya" gizli təşkilatın üzvlərindən birinin - Əli Dadaşovun azərbaycanlı olmasını müəyyən edib onun haqqında "Vətən uğrunda" (1960) kitabçasını yazıb çap etdirib. 20 noyabr 1991-ci ildə erməni terrorizminin qurbanlarından biridir, məlum helikopter qəzasında həlak olub. Haqqında "Yardımlı Xeyriyyə Cəmiyyəti" tərəfindən "Millətin Vəlisi" sənədli filmi çəkilib.

1939-cu ildə - Unudulmaz mütəfəkkir Rəfiq Zəka Xəndan 1939-cu il 16 iyunda Bakıda dünyaya gəlib. İlk şeir kitabı olan "Çağlayan" 1962-ci ildə nəşr olunmuşdur. "Axırı yaxşı olar" (1968), "Mənim əziz vəhşiciyim" (1970) musiqili komediyalarının mətnini yazıb. Şair həmçinin "Füzuli" və "Söyüdlər ağlamaz" operalarının mətnlərinin müəllifi olub. 1987-ci ildə Respublika Əməkdar İncəsənət Xadimi fəxri adına layiq görülüb. Şair həmçinin Azərbaycan Dövlət Mükafatı laureatı olub.  Şair demək olar ki, Azərbaycan Türkiyə ədəbi əlaqələrinin özülünü qoyanlardan olub. O, "SIZE", "Tanıtım" kimi məşhur türk jurnallarında Azərbaycan şair və yazıçıları haqqında yazılar dərc edib. Rəfiq Zəka şairlik fəaliyyəti ilə yanaşı Azərbaycan İncəsənət Akademiyasının professoru olaraq müəllim heyəti içərisində yer almış, estetikadan mühazirələr oxuyub. Şair heca və əruz vəznlərində əsərlər yaradıb. Əsərlərinin əsas mövzuları türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq, öyüd-nəsihət kimi mövzulardır.

1943-cü ildə - Görkəmli dövlət xadimi, Qarabağın general-qubernatoru, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hərbi naziri olmuş Sultanov Xosrov bəy Paşa bəy oğlu (1879–1943) İstanbulda vəfat edib.

1954-cü ildə - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Azərbaycan Respublikasının Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri (21 iyul 2014-cü ildən), Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun Himayəçilik Şurasının üzvü Mübariz Qurbanlı anadan olub.   

1992-ci ildə - Birləşmiş Ştatların prezidenti Corc (ata) Buş Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin tanınması barədə Bakıya məktub göndərib. 

2001-ci ildə - Azərbaycanda 2000-ci ilin 5 noyabr parlament seçkilərindən sonra nəticələri ləğv olunmuş 11 seçki dairəsində Milli Məclisə təkrar seçkilər keçirildi. Həmin dairələrdə seçkilərin nəticələri baş vermiş qanun pozuntularına görə ləğv edilmişdi. Təkrar seçkilərin yekunlaşması ilə Yeni Azərbaycan partiyası 125 yerdən 75-ni əldə etdi.