"22 DEKABR" TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > "22 Dekabr" tariximizdə
1609    
22/12/2017

Böyük Çillə - Bu gün tariximizdə 40 gün davam edən böyük çillənin (21 dekabr-29 yanvar) ilk günüdür. 3 ay Novruz bayramına qalmış bir gündür. Yer qış günəş duruşu nöqtəsindən keçib. Məlumatına görə, bu hərəkət epliktika boyunca davam edir. Nəticədə fəsil dəyişkənliyi baş verir, payız öz yerini qışa verir. Bu o deməkdir ki, dekabrın 21-də gecənin ən uzun, gündüzün isə ən qısa vaxtı oldu. Xalq təqviminə görə, dekabrın 21-dən sonra təxminən 4-5 gün gecə ən uzun, gündüz isə ən qısa vaxta malik olur. Dekabrın 26-27-dən sonra isə gecə tədricən qısalmağa, gündüz isə uzanmağa başlayır. Bu proses martın 21-dək davam edir. Və martın 21-də yaz gecə-gündüz bərabərliyi baş verir.

1898-ci ildə - Rejissor, Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi Ağarza Səməndər oğlu Quliyev (1898-1976) Lənkəranda anadan olub. 

1904-cü ildə - Kənd təssərrüfatı elmləri doktoru, professor, Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının (hal-hazırda Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyası) müxbir üzvü, AMEA-nın müxbir üzvü, Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi Ağaxan Ələsgər oğlu Ağabəyli (1904-1980) Salyanda anadan olub. 

1904-cü ildə - Azərbaycan SSRİ-nin əməkdar müəllimi, dilçi, tərcüməçi Cəfər Mehdi oğlu Cəfərov Bakı şəhərində hərbçi ailəsində anadan olub.

1906-cı ildə - Muğam operalarında baş rolların mahir ifaçısı, Əməkdar artist, Xalq artisti, 2 dəfə “Şərəf nişanı” ordeni və medallarla təltif edilmiş Əliövsət Şirəli oğlu Sadıqov (1906-1970) Şəkidə anadan olmuşdur.

1911-ci ildə - Milli mətbuatımızın inkişafındakı xidmətlərinə görə iki dəfə 1967-ci ildə “Qızıl qələm” mükafatına, 1976-cı ildə “Əməkdar mədəniyyət işçisi”, 1990-cı ildə “Əməkdar jurnalist” fəxri adlarına layiq görülmüş professor, jurnalist Nəsir Əsəd oğlu İmanquliyev (1911-1998) Bakıda anadan olmuşdur.

1918-ci ildə - Azərbaycanlı partizan, kəşfiyyatçı, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hənifə oğlu Hüseynzadə (1918-1944) Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur.

1919-cu ildə - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sonuncu, beşinci hökumət kabineti parlamentdə təsdiqlənib. 12 nəfərlik Nazirlər Şurasına Nəsib bəy Yusifbəyli başçılıq edirdi. Nəsib bəy Yusifbəyli - Nazirlər Şurasının sədri "Müsavat"), Məmmədhəsən Hacınski - daxili işlər naziri ("Müsavat"), Xəlil bəy Xasməmmədov - ədliyyə naziri ("Müsavat"), Həmid Şahtaxtinski - xalq təhsili naziri ("İttihad"), Rəşid Kaplanov – ticarət - sənaye və ərzaq naziri ("Əhrar"), Əhməd bəy Pepinov - əmək və əkinçilik naziri (sosialist), Camo Hacınski - poçt və teleqraf naziri (sosialist), Sultan Məcid Qənizadə - dövlət nəzarətçisi "İttihad"), Səməd bəy Mehmandarov - hərbi nazir (bitərəf), Xudadat bəy Məlikaslanov - yollar naziri (bitərəf). 

1920-ci ildə - Tanınmış kinodramaturq, yazıçı, rejissor Həsən Mehdi oğlu Seyidbəyli (1920-1980) Bakıda anadan olmuşdur. "Uzaq sahillərdə" (İ.Qasımovla birgə), "Cəbhədən cəbhəyə" romanlarının, pyeslərin, bir çox filmlərin ssenarilərinin müəllifidir. Bir neçə filmə quruluş verib.

1920-ci ildə - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Salahəddin Həsən oğlu Kazımov (1920-1978) Zaqatala şəhərində dünyaya göz açmışdır. 

1937-ci ildə - Etnoqraf, tarix elmləri doktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Arif Akim oğlu Abbasov (1937-2005) Naxçıvanda anadan olub. 

1941-ci ildə - Adolf Hitler əsirlərdən xüsusi hərbi hissələr yaradılması haqqında əmr verdi. Başqa milli hissələrlə yanaşı, azərbaycanlılar da daxil olmaqla, Qafqaz müsəlmanlarından ibarət legion yaradıldı. Bu məqsədlə vətənlərindən xaricdə, mühacirətdə yaşamağa məcbur olan Azərbaycanın nüfuzlu şəxsləri, o cümlədən Məmməd Əmin Rəsulzadə Berlinə dəvət edilmişdi.

1942-cü ildə - Görkəmli hərbi xadim Həzi Aslanova birinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilib. 55-ci tank briqadasının komandiri polkovnik H.Aslanov bu ada Stalinqrad döyüşlərində göstərdiyi igidliyə görə layiq görülmüşdü. 1944-cü ildə general-mayor H.Aslanov ikinci dəfə yüksək ada təqdim edilsə də, tarixi ədalət uzun illər sonra, 1991-ci ildə öz yerini tapdı.

1948-ci ildə - Azərbaycan Respublikasının daxili işlər naziri, polis general-polkovniki Ramil İdris oğlu Usubov Xocalı rayonunda anadan olmuşdur. 

1955-ci ildə - Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, Qarabağ müharibəsi şəhidi Ələkbər Həsən oğlu Əliyev (1955-1992) Qubadlının İşıqlı kəndində anadan olub. 

1992-ci ildə - Ali Sovetin Milli Şurası "Azərbaycan Respublikasının dövlət dili haqqında" qanun qəbul edib. Qızğın mübahisələr sonrası, 50 deputatdan 34-nün səsi ilə qəbul edilən qanunda dövlət dilinin "türk dili" kimi təsbitlənməsi dilçi alimlər arasında və ümumən cəmiyyətdə ziddiyyət doğurmuş, siyasi spekulyasiya predmetinə çevrilmişdi. 1995-ci ildə qəbul edilən Konstitusiyada bu problem aradan qaldırıldı, Azərbaycan dili dövlət dili olaraq təsbitləndi.

1993-cü ildə - Ermənistanın işğalçı qüvvələrinin hücümlarını dəf edən Azərbaycan Milli Ordusunun hissələri Füzuli rayonunun Arazboyu yaşayış məntəqələri istiqamətində əks-hücuma keçiblər. Uğurlu əməliyyat nəticəsində rayonun bir sıra kəndləri və Horadiz qəsəbəsi işğaldan azad edildi.

1994-cü ildə - Azərbaycan Hondurasla diplomatik münasibətlər qurub.   

2009-cu ildə - Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin keçmiş Baş Qərargah rəisi, sabiq Hərbi işlər üzrə dövlət müşaviri, General-mayor Nurəddin Sadıq oğlu Sadıqov (1935-2009) vəfat edib.

2014-cü ildə - Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 22 dekabr 2014-cü il tarixli, 945 nömrəli Sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Turizm İnstitutunun bazasında, Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində yaradılmışdır. 

2016-cı ildə - Azərbaycanın görkəmli kino aktyoru, Əməkdar artist, Xalq artisti Muxtar Qəmbər oğlu Maniyev (1935-2016) Bakıda vəfat edib.