“2 YANVAR” TARIXIMIZDƏ
Ana səhifə > Xəbərlər > “2 Yanvar” tariximizdə
1392    
02/01/2017

1899-cu ildə - Xanəndə, əməkdar artist Haşım Səmədbəy oğlu Kələntərli (1899-1987) Lənkəranda anadan olub. 1943-cü ildə ona Əməkdar Artist adı verilmişdir. Bəlkə də bir çoxları onu "Kor ərəb" kimi tanıyır. Axı, Haşım Kələntərli "Şeyx Sənan" tamaşasında bu obrazı olduqca böyük məharətlə oynayıb. Bundan başqa "Əsli və Kərəm"də Kərəm, "Şah İsmayıl"da Zəvvar, eləcə də "Qaçaq Nəbi", "Od gəlini", "Fərhad və Şirin" tamaşalarında maraqlı obrazlar yaradıb.

1919-cu ildə - Gəncə quberniyası tərkibindən ayrılan 4 qəza - Şuşa, Cavanşir, Cəbrayıl və Zəngəzur - hesabına Qarabağ general-qubernatorluğu taradılması ideyası Azərbaycan Cümhuriyyətinin DİN-i Xəlil bəy Xasməmmədov tərəfindən Qarabağda vəziyyətlə bağlı hökümətə məruzəsində irəli sürüldü. Ermənistan hökuməti Qarabağ general-qubernatorluğunun yaradılmasına və Xosrov bəy Sultanovun general-qubernator təyin olunmasına dərhal etiraz etdi. Lakin AXC höküməti bu etirazı əsassız sayaraq qəbul etmədi. 

1920-ci ildə - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin fövqəladə iclası keçirildi.

1920-ci ildə - Sovet (bolşevik) RSFSR-in xarici işlər komissarı Çiçerinin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri Fətəli xan Xoyskiyə birinci notası göndərilib. Bolşeviklər Azərbaycandan Rusiyadakı vətəndaş müharibəsinə tərəf olaraq qoşulmağı və general Denikinə qarşı savaş elan etməyi tələb edirdilər. Cümhuriyyət hökuməti bu tələbi rədd etdi.  

1945-ci ildə - Əməkdar artist, teatr və kino aktyoru Səməndər Mənsim oğlu Rzayev (1945-1986) Ağsuda dünyaya gəlib.

1950-ci ildə - Şair, yazıçı, tənqidçi, 1986-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü, "İlin ən yaxşı kitabı", "Vətən", "Qızıl qələm", "Araz" və s. mükafatların laureatı Rafiq Yusif oğlu Əliyev Qubadlı rayonunun Çardaxlı kəndində müəllim ailəsində doğulmuşdur.

1954-cü ildə - Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar Birliyinin sədri, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Ağ­­­saq­­qallar Şurasının üzvü Bəhruz Həsən oğlu Axundov (1954-2017) Ağdam şəhərində anadan olub. 

1971-ci ildə - Qasımov Natiq Səlim oğlu Gədəbəy rayonunun Kiçik Qaramurad kəndində anadan olub. Bir müddət sonra ailəsi ilə birgə Mingəçevir şəhərinə köçür. Məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan DRES-də çilingər, «Kosmos» kinoteatrında kinomexanik işləyir. Rusiyanın Krasnoyarsk vilayətində Daxili Qoşunlarda hərbi xidmət yolunu keçir. 1991-ci ildə ordudan tərxis olunduqdan sonra 20 gün ata-anasının yanında qalan Natiq könüllü olaraq Vətənin müdafiəsinə yollanır. «Qarabağ şahinləri» batalyonunun tərkibində Ağdam-Xankəndi istiqamətində bir neçə döyüşdə iştirak edir. Yurdsevərliyi və mehribanlığı ilə cəbhə yoldaşlarının hörmət və rəğbətini qazanır. 1992-ci ilin mart ayının əvvəllərində «Qarabağ şahinləri» batalyonundan 31 nəfərlik bir dəstə Ağdamın Xramort kəndi yaxınlığındakı həyati əhəmiyyəti olan bir yüksəkliyi ələ keçirmək əmrini alır. Tapşırıq yerinə yetirilir, yüksəklik ələ keçirilir. «Şahinlər» qədim alban kilsəsində məskunlaşırlar. Döyüşdə komandir və bir neçə nəfər həlak olur. Bir neçə döyüşçü geri hissəyə dönür. Kilsədə Natiq və onunla bərabər 6 nəfər qalır. Arxadan kömək gözləsələr də, kömək gəlmir. Ermənilər isə aramsız hücumlarla yüksəkliyi geri qaytarmağa cəhd edirlər. Ermənilərin iki gün yüksəkliyi ələ keçirmək cəhdləri uğursuzluqla nəticələnir. Hər dəfə itki verən düşmən geri çəkilmək məcburiyyətində qalır. Bütün yoldaşları həlak olan Natiq son dərəcə əlverişli strateji mövqedə yerləşən alban məbədində təkbaşına mübarizəni davam etdirir. Kilsədə bütöv bir batalyonun yerləşdiyini zənn edən ermənilər əsir və girov götürdükləri Xocalı sakinlərindən «yararlanmaq» qərarına gəlirlər. Əsir düşmüş xocalılardan birini çağırıb ona bildirirlər ki, kilsədəkilər təslim olmasalar, bütün əsirləri güllələyəcəklər. Bu xəbərdarlığı kilsədəkilərə çatdırmaq Xocalıda məktəb direktoru işləmiş Cəfər Cəfərova həvalə olunur. “Bayrağı və postu qoyub gedə bilmərəm”Bu arada qeyd edək ki, Xocalı soyqırımı zamanı əsir düşmüş Cəfər müəllim Natiqi ən son görənlərdən biridir.

1945-ci ildə - Tanınmış aktyor, teatr və kinoda yaddaqalan obrazlar yaratmış Səməndər Rzayev (1945-1986) anadan olub. Səməndər Rzayev kino sahəsində çox çalışıb. Onun ilk böyük işi 1973-cü ildə Həsən Seyidbəylinin rejissorluğu ilə çəkilən Nəsimi filmində Şirvanşah İbrahim obrazıdır. Ümumiyyətlə Səməndər Rzayev 30-dən çox filmdə rol alıb. Bu filmlər arasında "Qatır Məmməd" (1974, kənd ağsaqqalı Əhəd), "Çarvadarların izi ilə" (1974; Səməndər , "Ad günü" (1977; Faiq), "Od içində" (1978; Tomar bəy), "Babək" (1979; İbn Bais), "Babamızın babasının babası" (1981; Əliquliyev), "Evlənmək istəyirəm" (1983; Həsən ağa), "Qara gölün cəngavərləri" (1984; dükançı), "Bağ mövsümü" (1985; Ağamirzə), "Bəyin oğurlanması" (1985; Hidayət), "Xüsusi vəziyyət" (1986; Redaksiyanın məsul katibi), "Şəhərli biçinçilər" (1986; Hümmət).  

1992-ci ildə - Ekvador Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıyıb. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər isə xeyli sonra, 2004-ci il martın 22-də quruldu.